Làng Tôi thuộc thể loại “xiếc mới” (nouveau cirque). So với xiếc cổ truyền, xiếc mới không dùng động vật. Trong xiếc mới, kỹ thuật xiếc truyền thống được được đặt vào không gian của ánh sáng, âm nhạc nhằm tạo ra một cốt chuyện với các nhân vật cụ thể, có tích cách, câu chuyện. Trên thế giới, “Xiếc mới” hiện được coi là hướng đi mới cho nghệ thuật xiếc. Đạo diễn Lê Ngọc Tuấn Anh của Làng Tôi cho biết “Xu hướng chung của xiếc trên thế giới là không dàn dựng các tiết mục đơn lẻ nữa mà xây dựng chương trình có ý tưởng, có nội dung rõ ràng hay vở diễn có lớp lang và đưa được thông điệp đến người xem. Diễn viên phải “đa năng”, vừa múa, vừa chơi nhạc, vừa làm xiếc, ngoài biểu diễn sân khấu còn đóng vai trò như khán giả, nghe nhạc và xem các đồng nghiệp khác diễn...”
“Làng Tôi” có gì?
Làng Tôi không quá gay cấn, không có quá nhiều nút thắt, nhưng lại mang vẻ đẹp của một công trình kiến trúc bằng tre mà trong đó các nghệ sĩ như những người thợ xây, không ngừng biến hóa, nhào lộn, để tạo nên sự cân bằng và vẻ hoàn mỹ cho tác phẩm.
Sân khấu Làng tôi cũng không sặc sỡ dưới ánh đèn màu, chỉ đơn thuần được đánh sáng để nổi bật một màu nâu chàm – sắc nâu quen thuộc và gắn bó với những người nông dân Việt Nam. Cảnh phông “tĩnh” là những màn tre – bao gồm khoảng chục cây tre dài cùng với ống nứa, rổ tre, mõ tre, mành tre, vừa là những đạo cụ mang tính chủ đạo, vừa là chất liệu duy nhất để nghệ sĩ tung hứng và làm xiếc. Sự chuyển động và biến đổi không ngừng của dàn diễn viên 20 người trên những thân tre ấy tạo ra sự tương phản giữa “cái động” và “cái tĩnh”, khiến chúng hòa hợp và tôn lẫn nhau đẹp lên.
Về âm thanh, từ tiếng gà gáy ban mai đến câu ca trong buổi chiều tà, từ tiếng gió rì rào của rặng tre đến tiếng tụng kinh gõ mõ của bậc tu hành, từ câu ca khi mẹ ru con ngủ đến tiếng hò vu vơ của các đôi trai gái trong làng, tiếng chổi quét sân khe khẽ đến những hạt mưa tưới mát ruộng đồng…. tất cả mang đến cho người xem những hồi tưởng và muôn bậc cảm xúc về một khu làng quê yên bình. Phần âm nhạc được khai thác từ chất liệu dân gian quen thuộc nhưng được làm mới với những tiết tấu và giai điệu hiện đại. Người xem sẽ có dịp ngân nga và đánh nhịp theo những làn điệu dân ca, đồng dao, hay trích đoạn của các vở chèo.
Câu chuyện “Làng Tôi”
“Làng” có 20 người với đủ nam thanh, nữ tú; có người đứng tuổi, có bé mục đồng. Họ quây quần bên nhau trong không gian gợi lên bóng dáng và thanh âm làng quê yên bình với những rặng tre vươn cao, rì rào trong gió, những phiên chợ quê râm ran tiếng nói cười, những mái nhà nhiều gian nối nhau, hay những ngày hội làng bên nhau tươi vui phơi phới…
Làng ở đây có thể là một ngôi làng bất kỳ của miền đồng bằng Bắc Bộ, với những sinh hoạt văn hóa – văn nghệ đặc trưng của người Việt từ bao đời nay, như hát đối, hát ví, hò, và các hoạt động sản xuất và sinh hoạt hàng ngày của bà con nông dân. Không gian văn hóa thuần Việt sẽ được khắc họa một cách rõ nét không chỉ qua khung cảnh, âm thanh mà còn bởi tính cách của từng nhân vật – những con người yêu quý của đất Việt.
Hầu hết các nghệ sĩ xiếc của Làng Tôi đều xuất thân từ trường Xiếc Hà Nội. Nói về ý tưởng của Làng Tôi, nghệ sĩ Lê Tuấn cho biết: “Đây là lần đầu tiên chúng tôi thực hiện một vở xiếc mang đậm hồn dân tộc với dụng cụ chủ yếu là cây tre. Chúng tôi muốn các bạn trẻ hướng về cội nguồn dân tộc cũng như mang nét đẹp văn hóa Việt Nam tới nhiều quốc gia trên thế giới…”
Soi.today
Trân trọng chào đón các bạn đến với vở diễn Làng Tôi 20h30 ngày 3/9 tới tại Nhà Hát Lớn Hà Nội!
Ảnh: Tienduy Luong